Dagboka for oktober byd på meir hard lyd, meir musikk, og meir øl.
Hard lyd, del 2
Eg har alt skrive to artiklar om demping av høgtalarar, den fyrste om dempematerialet inni kabinettet (juni -22), og den andre om demping av sjølve høgtalarelementet, dvs. polstykket bak membranet på dom-diskantar (august -22, hard lyd del 1). Det same gjeld dessutan dome mellomtonar, men desse skal me koma attende til, sidan eg ikkje er ferdig med å eksperimentera med desse). Denne gongen skal eg ta føre meg basselementet og mellomtone-element av kon-typen, dvs kjegle. Oppbygginga av desse er lik; so eg kallar dei berre basselement i framhaldet, stort sett.
Desse elementa har eigentleg to membran; den ytste delen med kon-fasong, og den inste, ofte kalla støvhetta, med kuppel-fasong (dom/dome). Denne er òg ein del av memranet, og stråler ut lyd, alt etter utforminga. Delinga mellom kon og dom er mekanisk og skjer visstnok ved kring 3000Hz. Støvhetta er der for å hindra støv, skit og barnefingrar frå svingspolegapet. Men som vi skal sjå, skapar ho like mange problem som ho løyser.
Men lat oss fyrst minna kvarandre på kvifor dette i det heile er eit problem: Basselementet (og alle dei andre elementa) stråler nøyaktig like mykje lyd baketter i kabinettet som frametter mot deg. Utstrålinga frametter vert dempa i lytterommet, men den baketter må dempast i kabinettet. Det er eit MYKJE mindre rom. Dei ulike produsentane nyttar ulike teknikkar og materiale for å dempa denne baksideutstrålinga. Du kan lesa om dette i juni-dagboka. Basselementet er ope på baksida, so baksideutstrålinga vert relativt effektivt sugd opp av dempematerialet inni kabinettet. Men dette gjeld berre den kone delen. Støvhetta fungerer som eit eige mellomtone/diskantelement, og rett bak denne ligg det flate harde polstykket - akkurat som på ein domediskant. Medan polstykket på eit diskantelement av anstendig kvalitet som regel er dempa av eit lite stykke filt på polstykket (sjå gjerne august -22), so er polstykket på eit bass- eller mellomtone-element som regel IKKJE det. Eg kan ikkje med min beste vilje forstå korleis dei kan oversjå dette problemet. Trur dei verkeleg at lyden i dette lille, udempa holrommet forsvinn som ved eit trylleslag? Rikosjetten frå polstykket vert reflektert fram att til membranet, og vert sendt ut mot lydaren som eit forseinka signal i tillegg til det opphavelege; gjerne ute av fase. Resultatet er tydeleg forvrenging, og truleg sterkt medverkande til at mange bass/mellomtone-element har ein ganske stygg oppbryting i øvre del av frekvensområdet sitt (mellomtone og diskant). Dette kan vera vanskeleg å filtrera vekk i delefilteret.
Les heile dagboka i Audiophile.no
